Co to jest?

Opracowana przez Amerykańskie Towarzystwo Radiologiczne klasyfikacja zmian widocznych w badaniu USG, mammografii czy MRI definiuje terminologię jaką należy posługiwać się w opisach badania, strukturę opisu oraz kategorie końcowej oceny z propozycją algorytmów diagnostycznych dla lekarzy oraz zaleceniami dla Pacjentów. Na podstawie wyniku wg. klasyfikacji BI-RADS lekarz podejmuje decyzję odnośnie dalszego postępowania, zaleca obserwację, wcześniejszą kontrolę lub kieruje na biopsję w celu weryfikacji zmiany w badaniu histopatologicznym.

W klasyfikacji wyróżniono poszczególne kategorie:

• BI-RADS 0: określa badanie, w którym np. ze względu na budowę piersi, potrzeba wykonania dodatkowych badań aby móc postawić pełną diagnozę. Zalecenia mogą dotyczyć porównania z poprzednimi badaniami bądź konieczności wykonania dodatkowych badań mammograficznych, np. mammografii celowanej lub uzupełniającego badania USG.

• BI-RADS 1: badanie prawidłowe, zaleca się okresową kontrolę, np. USG raz w roku.

• BI-RADS 2: badanie prawidłowe, wykazujące obecność zmian łagodnych, np. torbieli prostych, drobnych gruczolakowłókniaków, rozproszonych mikrozwapnień.

• BI-RADS 3: badanie, w którym wykryto zmianę prawdopodobnie łagodną, ryzyko złośliwości wynosi do 2%, zaleca się kontrolę obrazową za 6 miesięcy, może dotyczyć zmian takich jak: skupiska mikrozwapnień, torbiele złożone, gruczolakowłókniaki, asymetryczne zagęszczenia. U kobiet z podwyższonym ryzykiem zachorowania na raka piersi zalecane jest wykonanie biopsji gruboigłowej i pobranie materiału do badania histopatologicznego.

• BI-RADS 4: badanie, w którym stwierdza się obecność zmiany wymagającej wykonania biopsji w celu określenia charakteru opisywanej zmiany. Z uwagi na szeroki wachlarz ryzyka złośliwości w tej grupie, autorzy wyodrębnili trzy podkategorię, BI-RADS 4a, 4b i 4c, szacunkowe ryzyko obecności zmiany złośliwej rozkłada się w kolejności: 2-10%, 10-50% i 50-95%. W każdym przypadku zaleceniem będzie wykonanie weryfikacja histo-patologiczna zmiany w biopsji gruboigłowej lub mammotomicznej.

• BI-RADS 5: badanie, w którym stwierdzono obecność zmiany wysoce podejrzanej o proces nowotworowy, ryzyko złośliwości większe niż 95%, wskazane wykonanie biopsji gruboigłowej w trybie pilnym. Wynik ujemny badania histopatologicznego nie wyklucza złośliwego charakteru zmiany i nie zwalnia z wykonania dodatkowej diagnostyki i/lub biopsji chirurgicznej.

• BI-RADS 6: rozpoznany i potwierdzony w badaniu histo-patologicznym rak piersi.

Stosowanie systemu BIRADS jest korzystne zarówno w badaniach przesiewowych jak i w ośrodkach diagnostycznych, ponieważ kategoryzacja zmiany w badaniu obrazowym ułatwia porozumienie pomiędzy członkami multidyscyplinarnego zespołu, zajmującego się diagnostyką i leczeniem chorób piersi oraz pozwala na podjęcie poprawnego postępowania diagnostycznego i terapeutycznego, a w konsekwencji zwiększa jakość i efektywność opieki medycznej.

1. American College of Radiology’s BIRADS ® Atlas, 5th Edition. American College of Radiology, 2013

2. https://www.mp.pl/onkologia/nowotwory/rak-piersi/diagnostyka/126281,klasyfikacja-bi-rads-z-2013-roku-edycja-5-podsumowanie-zmian-wprowadzonych-przez-american-college-of-radiology

3. Katarzyna Wardzyńska, Ewa Wesołowska; Zasady kwalifikacji zmian gruczołu piersiowego wykrytych w badaniu mammograficznym według systemu BI-RADS; Journal of Oncology; 2010; volume 60, Number 2; 136–146.