Mammografia – w jakim wieku wykonać pierwsze badanie?

Jest to bardzo często zadawane pytanie. Zanim postaramy się na nie odpowiedzieć, warto napisać kilka słów o samej mammografii i dlaczego jest tak ważnym badaniem, a co za tym idzie, dlaczego powinniśmy znać moment, w jakim wieku pierwsza mammografia powinna być wykonana.

Co to jest mammografia?

Badanie mammograficzne wykonuje się specjalnym urządzeniem zwanym mammografem i, najprościej ujmując, jest to zdjęcie rentgenowskie piersi. Różnica polega na tym, że pierś jest nieznacznie uciskana za pomocą specjalnych płytek z plastiku, aby zmniejszyć jej grubość i tym samym zwiększyć rozdzielczość zdjęcia, a co za tym idzie, polepszyć jakość badania. Następnie badanie jest oceniane przez lekarza radiologa pod kątem podejrzanych zmian.

Mammografia jest jedynym badaniem wykrywającym mikrozwapnienia, które mogą być oznaką nowotworu piersi. Pozwala także wykryć guzy, które nie są wyczuwalne w badaniu palpacyjnym oraz określić zasięg procesu nowotworowego jeśli już taki został stwierdzony. Badanie mammograficzne jest uzupełnieniem badania USG – badania te nie powinny być traktowane zamiennie. Należy pamiętać, że pełny obraz diagnostyczny piersi uzyskuje się wykonując oba te badania.

Przeczytaj o wskazaniach i przebiegu badania mammograficznego >>

Mammografia - w jakim wieku robić?

Jeśli wiemy już czym jest mammografia, w jakim wieku zrobić pierwsze badanie? Odpowiedź najogólniej brzmi: pomiędzy 40. a 50. rokiem życia. Istnieją setki badań klinicznych które wskazują w jakim wieku powinno być wykonane pierwsze badanie mammograficzne. Część z nich mówi, że pierwsza mammografia w życiu powinna być wykonana w wieku 40. lat. Inne wskazują na 50. rok życia. Jeszcze inne opisują 45. rok życia jako moment, w którym pierwsza mammografia powinna być wykonana.

Z tych wszystkich badań i ich opisów można wywnioskować kilka rzeczy. Po pierwsze, pacjentki, które nie mają podwyższonego ryzyka raka piersi mogą zacząć kontrolę później, niż osoby o zwiększonym ryzyku zachorowania.

Przeczytaj o czynnikach ryzyka raka piersi >>

Po drugie, u pacjentek, u których jest już podejrzenie guza piersi tj. został on stwierdzony w badaniu USG albo jest wyczuwalny palpacyjnie, mammografia musi zostać wykonana niezależnie od wieku kobiety (lub mężczyzny, należy pamiętać, że nowotwory piersi także dotykają mężczyzn i u nich w takim wypadku także wykonuje się badanie mammograficzne).

Szczególną grupą są pacjentki z mutacją genu BRCA. Jest to jeden z czynników ryzyka raka piersi, który ma duży wpływ na to, w jakim wieku pierwsza mammografia u takiej pacjentki będzie wykonana oraz jak będzie przebiegać dalsza kontrola stanu zdrowia piersi. U osób z tą mutacją preferowany system kontroli to badania USG i MRI, gdyż u takich pacjentów należy ograniczyć badania z wykorzystaniem promieniowania do minimum (próg ten dla osób bez mutacji jest znacznie wyższy).

Podsumowanie

Należy przyjąć wiek 40-50 lat za okres, kiedy powinno się wykonać pierwszą mammografię w życiu, jeśli jesteśmy zdrowi albo niezależnie od wieku, jeśli wyczujemy u siebie guza w piersi. W Polsce w ramach Programu Profilaktyki Raka Piersi, każdej kobiecie pomiędzy 50. a 69. rokiem życia przysługuje darmowe badanie mammograficzne raz na dwa lata.

Bibliografia:

1. http://stopcancerfund.org/p-breast-cancer/update-when-should-women-start-regular-mammograms-40-50-and-how-often-is-regular/

2. Mammografia w diagnostyce raka sutka - Janina Dziukowa, Ewa Wesołowska