Rak a ciąża – to pojęcie należy rozpatrywać w dwóch kategoriach, pokrewnych lecz różniących się znacząco. Pierwszym zagadnieniem jest wyczucie przez kobietę zmiany w piersiach już będącej w ciąży. Odrębną sprawą jest ciąża po chorobie nowotworowej.

Nowotwory piersi mogą występować praktycznie w każdym okresie życia, także rozrodczym. Dlatego rak piersi rozpoznany w trakcie trwania ciąży jest znanym zjawiskiem. Sam guz, o ile nie ma już bardzo rozległych przerzutów, nie zagraża bezpośrednio dziecku. Natomiast niektóre formy leczenia, które są obowiązkowo stosowane, nie mogą być wykonane w trakcie trwania ciąży.

Podstawowe leczenie nowotworu piersi to:

1. chirurgiczne usunięcie guza (usuniecie samego guza tzw. BCS lub usunięcie piersi tj. mastektomia)

2. leczenie uzupełniające:

• chemioterapia (wspominamy tutaj także o chemioterapii przedoperacyjnej, która ma za zadanie zmniejszenie rozmiaru guza)

• radioterapia (napromienianie operowanej okolicy za pomocą promieniowania jonizującego)

• hormonoterapia/leczenie celowane (w zależności od typu nowotworu dobierane jest odpowiednie leczenie, które może trwać do 5 lat po usunięciu guza)

Omówmy teraz krótko potencjalne problemy w leczeniu, które stwarzają guzki w piersi w ciąży. Sam zabieg operacyjny jest bezpieczny dla matki i dziecka. Metodą częściej stosowaną w takim przypadku jest mastektomia, gdyż usunięcie jedynie guza wymaga u każdej pacjentki napromieniania, a to jest już szkodliwe dla płodu. Opóźnienie leczenia uzupełniającego w tym przypadku zwiększa ryzyko nawrotu choroby.

Leczenie uzupełniające w ciąży jest częściowo dozwolone. Można stosować chemioterapię lecz dopiero po pierwszym trymestrze. Radioterapia i hormonoterapia są niebezpieczne dla dziecka i nie mogą być stosowane.

Karmienie chorą piersią jest odradzane, natomiast do karmienia zdrową piersią nie ma przeciwwskazań, o ile pacjentka nie przyjmuje aktualnie chemioterapii.

Drugim tematem, który chcemy omówić jest to ciąża po chorobie nowotworowej. Sam zabieg operacyjny oraz leczenie radioterapią nie mają wpływu na zajście w ciążę, jedynie karmienie piersią która była w przeszłości operowana może być utrudnione. Natomiast chemioterapia może powodować niepłodność. Ryzyko jest związane z wiekiem pacjentki, stosowanymi lekami oraz ich ilością.

Jak wskazują badania, sama ciąża nie zwiększa ryzyka nawrotu raka piersi. Zaleca się odroczenie zajścia w ciążę na 2 lata po stosowanym leczeniu. Nie wykazano także większej ilości wad wrodzonych u dzieci pacjentek, które przeszły leczenie przeciwnowotworowe w porównaniu do tych, które nie przechodziły tej terapii.

Źródła:

1. https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/treatment/treating-breast-cancer-during-pregnancy.html

2. https://www.zwrotnikraka.pl/ciaza-po-leczeniu-raka-piersi/