Samobadanie piersi jest uważane za istotny krok w profilaktyce raka piersi, mający na celu zauważenie jego objawów we wczesnym stadium, co z kolei prowadzi do zmniejszenia ryzyka zgonu z powodu tego nowotworu. Wiele kobiet posiada praktyczną wiedzę na temat tego kiedy i jak badać piersi samodzielnie w domu, jednakże praktyka samobadania piersi jest nadal zjawiskiem mało popularnym w polskim społeczeństwie.

Czym jest samobadanie piersi?

Samobadanie jest podstawowym i jednym z najważniejszych elementów w procesie wczesnego wykrywania raka piersi. Przeprowadzone w domu składa się z dwóch etapów: dokładnej obserwacji oraz badania palpacyjnego.

Etap pierwszy umożliwia stworzenie własnej mapy piersi a przez to lepsze ich poznanie. Takie działanie pozwala na odpowiednio wczesne wychwycenie niepokojących objawów.

Etap drugi ma na celu wyczucie zgrubienia lub stwardnienia. Wczesne zdiagnozowanie choroby stwarza duże szanse na wyleczenie, a nowoczesne terapie w wielu przypadkach dają kobiecie możliwość zachowania biustu. Dlatego tak ważna jest samokontrola i regularne przeprowadzanie badań takich jak: USG piersi, mammografia lub rezonans magnetyczny.

Kiedy i jak często należy wykonywać badanie?

Samodzielne badanie piersi należy wykonywać regularnie raz w miesiącu. Badanie należy przeprowadzać w pierwszej fazie cyklu, najlepiej między 5. a 10. dniem lub w przerwie „międzytabletkowej” u kobiet stosujących środki antykoncepcyjne. W tym czasie piersi są miękkie i niebolesne. Kobiety, które już nie miesiączkują, powinny badać się co miesiąc w podobnym przedziale czasowym np. w pierwszy weekend miesiąca. Zaleca się badać piersi w domu, najlepiej w ciepłym, spokojnym miejscu, w którym kobieta znajdzie chwilę prywatności. Samobadanie może być też doskonałą możliwością wyciszenia się i skoncentrowania choć przez chwilę tylko na sobie i na swoim zdrowiu

Jak badać piersi w domu?

Obserwacja piersi – rozpoczęcie badania biustu należy rozpocząć od dokładnego jego obejrzenia. Należy stanąć przed lustrem, w dobrze oświetlonym pomieszczeniu i rozpocząć przyglądanie się piersiom. W lekko pochylonej pozycji należy oprzeć ręce o biodra i obejrzeć piersi , następnie trzeba unieść ręce za głowę i kontynuować obserwację.

Objawy, które mogą zaniepokoić to:

• asymetria piersi,

• zaciągnięcia i zaczerwienienie skóry,

• wciągnięcie brodawki,

• wyciek z sutka,

• owrzodzenie brodawki.

Do samodzielnej kontroli potrzebny jest „poślizg”, dlatego zaleca się stosowanie podczas badania balsamu lub oliwki. Dodatkową zaletą nawilżenia skóry piersi w trakcie badania, jest ich zadbany, ładny, jędrny wygląd.

Badanie palpacyjne piersi – badanie najlepiej przeprowadzić w dwóch pozycjach. W pozycji stojącej i leżącej. Wraz z ułożeniem ciała, zmienia się kształt piersi. Często zdarza się, że guzek wyczuwalny jest tylko w jednej pozycji ciała.

• Badanie piersi w pozycji leżącej – w celu rozpoczęcia tego badania należy wygodnie położyć się na plecach i prawą rękę położyć pod głową. Takie ułożenie daje lepsze ułożenie całej piersi, a przez to ułatwia przeprowadzenie badania palpacyjnego. Kobiety, które mają duży biust, powinny podłożyć poduszkę pod lewy bark. W takim ułożeniu można rozpocząć badanie prawej piersi. Trzema środkowymi palcami należy naciskać i zataczać kółka wzdłuż piersi, z góry na dół, tam i z powrotem. Badanie powinno się przeprowadzić bardzo dokładnie, nie pomijając żadnego fragmentu. Badając się, należy zbadać również pachę, a następnie dołki nadobojczykowe. Służy to sprawdzeniu, czy nie ma tam guzków lub powiększonych węzłów chłonnych. Po zakończeniu badania, należy powtórzyć całą procedurę dla piersi lewej w ten sam sposób, jak to opisano powyżej.

• Badanie piersi w pozycji stojącej – badanie piersi w pozycji stojącej wykonuje się tak samo jak badanie w pozycji leżącej. Należy stanąć przed lustrem w pozycji wyprostowanej z założoną jedną ręką za głową, drugą ręką trzema środkowymi palcami należy naciskać i zataczać kółka wzdłuż piersi, z góry na dół, tam i z powrotem. Badanie powinno się przeprowadzić bardzo dokładnie, nie pomijając żadnego fragmentu. Badając pierś należy zbadać pachę, a następnie dołki nadobojczykowe. Warto sprawdzić, czy również tam nie ma guzków lub powiększonych węzłów chłonnych. Po zakończeniu badania jednej piersi, należy zmienić rękę za głową i rozpocząć badanie drugiej, w ten sam sposób.

• Samobadanie piersi pod prysznicem – zaleca się wykonywać badanie palpacyjne również pod prysznicem. Gdy skóra jest namydlona, łatwiej wyczuć wszelkie zmiany. Podczas tego badania należy unieść lewą rękę z tyłu głowy, a prawą położyć na lewej piersi. Trzema środkowymi palcami delikatnie naciskać i zataczać kółka wzdłuż piersi, z góry na dół, tam i z powrotem. Badając się, należy zbadać również pachę, a następnie dołki nadobojczykowe. Po zakończeniu badania jednej piersi, należy zmienić rękę za głową i powtórzyć procedurę badania drugiej piersi.

• Innowacyjne urządzenie Braster do samobadania - wykorzystuje technologię termografii w badaniu piersi. Temperatura na powierzchni ciała jest manifestacją ciepła pochodzącego z wnętrza narządu. Dlatego też poprzez kontakt urządzenia z gruczołem piersiowym możliwe jest odwzorowanie jego obrazu termicznego. Wspomniane ciepło emitują nowotwory złośliwe, które w procesie swojego wzrostu budują gęstą sieć naczyń krwionośnych odżywiających guz. W wyniku tego emitują dużo energii cieplnej, którą na powierzchni ciała wykrywa Braster. Zapisany termicznie obraz przekazywany jest do systemu analitycznego, który interpretuje wynik, zapamiętuje obraz piersi danej kobiety i cyklicznie porównuje ze sobą wszystkie kolejne wykonane przez Brastera obrazy termiczne. Urządzenie jest kompatybilne z telefonem komórkowym lub tabletem, który podpowiada jak wykonać prawidłowo badanie. Następnie kobieta otrzymuje informację o interpretacji przesłanego obrazu. Jeśli wynik jest prawidłowy, kobieta powtarza badanie za pomocą urządzenia za miesiąc. Gdyby jednak wynik był nieprawidłowy, osoba przebadana Brasterm otrzyma w formie SMS-a lub e-maila informację o konieczności zgłoszenia się do lekarza w celu skonsultowania zidentyfikowanych zmian.

Samobadanie jest jednym z elementów w procesie wczesnego wykrywania raka piersi. Należy pamiętać o zaleceniach profilaktycznych w poszczególnych grupach wiekowych. Wyrobienie nawyku badania piersi zwiększa szanse na wykrycie ewentualnej zmiany w jak najwcześniejszym stadium choroby.